Alles wat je moet weten bij onterecht ontslag
Een ontslag kan je wereld op zijn kop zetten. Je baan kwijt raken is een ingrijpende gebeurtenis. Vaak is een ontslag bijzonder onterecht. Als je onterecht wordt ontslagen kun je je ontslag aanvechten en schadevergoeding eisen. In dit artikel leggen we je uit wanneer sprake is van een onterecht ontslag, wat de gevolgen zijn van een onterecht ontslag, wat je rechten zijn, wat je kunt eisen, wat je moet doen en hoe je een onterecht ontslag het beste aanvecht.
Wanneer is sprake van een onterecht ontslag
Om te kunnen bepalen of sprake is van een onterecht ontslag is in de eerste plaats van belang te weten welk arbeidscontract je hebt en wat daarin overeen is gekomen. Als je een arbeidscontract voor onbepaalde tijd hebt, heb je bijvoorbeeld meer rechtsbescherming dan bij een arbeidscontract voor bepaalde tijd. Daarnaast kunnen in je arbeidscontract speciale clausules zijn opgenomen of juist zijn weggelaten die je positie bepalen, zoals een proeftijdbeding of een tussentijdse opzegmogelijkheid.
Het Nederlandse arbeidsrecht wordt gekenmerkt door een gesloten ontslagstelsel. Wettelijk uitgangspunt voor een rechtsgeldig ontslag is dat daarvoor instemming van de werknemer nodig is. In de plaats van instemming van de werknemer kan voor ontslag toestemming van de Kantonrechter of UWV worden gevraagd. Deze instanties mogen alleen toestemming voor ontslag geven als aan een van de wettelijke ontslaggronden is voldaan.
Op deze hoofdregel bestaan enkele uitzonderingen. De meest bekende is het ontslag op staande voet. Indien aan de wettelijke vereisten van een ontslag op staande voet is voldaan, mag het arbeidscontract per direct en zonder tussenkomst van een rechter worden beëindigd. Een ander voorbeeld is het ontslag tijdens de proeftijd, mits er een rechtsgeldige proeftijdbeding in je arbeidscontract is vastgelegd.
We spreken van een onterecht ontslag als je bent of dreigt te worden ontslagen zonder dat je hiermee hebt ingestemd en zonder dat aan de wettelijke vereisten is voldaan. Zo kan de vereiste toestemming van de rechter of UWV ontbreken, is er geen rechtsgeldig ontslaggrond ingeroepen, vindt het ontslag plaats in strijd met één van de wettelijke opzegverboden, zijn de geldende opzegtermijn niet correct in acht genomen of is niet voldaan aan alle overige wettelijke voorwaarden voor een rechtsgeldig ontslag.
Lees ook: Vakkundige hulp bij ontslag
Voorbeelden van onterecht ontslag
- Onterecht ontslag op staande voet
Om rechtsgeldig op staande voet ontslagen te kunnen worden is wettelijk vereist dat de werkgever een overtuigende dringende reden kan aanvoeren. Denk aan diefstal, fraude en geweld. Daarnaast moet je werkgever deze dringende reden meteen nadat ze bekend zijn geworden aan je mededelen. De feiten en gronden die je werkgever gebruikt om je op staande voet te ontslaan moet je werkgever kunnen bewijzen. Voldoet het ontslag op staande voet hieraan niet, dan is het onterecht.
- Ontslag zonder goede reden bij vast contract
We zien zeer regelmatig ontslagzaken voorbij komen waarbij de werkgever zonder goede reden probeert een vast contract te beëindigen. Het is in zulke situaties belangrijk als werknemer niet zomaar met zo'n ontslag in te stemmen. Juist bij het ontbreken van een deugdelijke wettelijke grond kan het zeer de moeite waarde zijn dit ontslag aan te vechten. Je hebt in zulke gevallen als werknemer een zeer sterke onderhandelingspositie en dus ook kans op een behoorlijke ontslagvergoeding. Mocht je er met onderhandelen niet uit komen dan kan het de moeite waard zijn verweer tegen je ontslag te voeren door dit aan te vechten bij de Kantonrechter of UWV.
- Onterecht ontslag ondanks vaststellingsovereenkomst
Ook als je als werknemer met je ontslag hebt ingestemd, kun je van mening zijn dat je onterecht bent ontslagen. Vaak zet een werkgever de werknemer onder druk om een vaststellingsovereenkomst voor akkoord te ondertekenen. Je kunt je als werknemer misleid voelen over de redengeving van je ontslag. In de wet is de mogelijkheid opgenomen om in zulke gevallen de vaststellingsovereenkomst te ontbinden. Daarvoor hoef je geen reden op te geven. Let wel op dat je de ontbinding van de vaststellingsovereenkomst inroept binnen 3 weken als er geen ontbindingstermijn is vastgelegd en binnen 2 weken als die termijn wel correct is vastgelegd.
- Ontslag in strijd met het wettelijke opzegverbod
Behalve dat een ontslag onterecht kan zijn vanwege het ontbreken van instemming van de werknemer, ontbreken van toestemming van de Kantonrechter of UWV of het ontbreken van een wettelijke ontslaggrond, kan een ontslag ook onterecht zijn als deze wordt gegeven in strijd met één van de wettelijke opzegverboden. Wettelijke opzegverboden zijn bijvoorbeeld van toepassing bij ziekte, zwangerschap, verboden onderscheid naar ras, sexe, leeftijd of soort arbeidscontract en lidmaatschap van een ondernemingsraad. In zulke gevallen is het ontslag per definitie onterecht en is het aanvechten van het ontslag bijzonder de moeite waard.
- Tussentijdse opzegging bij een arbeidscontract voor bepaalde tijd
Een tussentijdse opzegging bij een arbeidscontract voor bepaalde tijd is alleen mogelijk als dit nadrukkelijk schriftelijk overeen is gekomen. Maar ook als een tussentijdse opzegmogelijkheid overeen is gekomen kan een werknemer niet eenzijdig worden ontslagen. Ook in dat geval is instemming van de werknemer nodig of in de plaats daarvan van de Kantonrechter of UWV met een rechtsgeldige ontslaggrond. Het kan dus de moeite waard zijn een tussentijdse opzegging van een arbeidscontract voor bepaalde tijd aan te vechten.
De gevolgen van een onterecht ontslag
De gevolgen van een onterecht ontslag kunnen verstrekkend zijn. Het geeft je niet alleen veel ergernis, zorgen en onzekerheid. Je hebt dan bijvoorbeeld geen recht op een WW-uitkering. Bij een onterecht ontslag mag je kiezen voor herstel van het arbeidscontract dan wel voor een aanvullende schadevergoeding (de zogenoemde "billijke vergoeding").
Lees ook: Schadevergoeding bij onterecht ontslag
Wat te doen bij een onterecht ontslag
Bij een onterecht ontslag is het belangrijk om meteen actie te ondernemen. Je moet je werkgever zo snel mogelijk laten weten dat je het niet eens bent met het ontslag. Als het ontslag technisch gezien nietig of vernietigbaar is, is het belangrijk dat je zo snel mogelijk deze nietigheid of vernietiging inroept. Dat dient bij voorkeur per brief of email te gebeuren. Ook is het van belang dat je je nadrukkelijk beschikbaar houdt en bereid verklaart de overeengekomen werkzaamheden te blijven verrichten. Je moet kunnen bewijzen dat je werkgever van je protest kennis heeft genomen. Let op dat de meeste vorderingen op grond van de wet binnen 2 maanden na je ontslag verjaren. Dat wil zeggen dat je je vorderingen uiterlijk binnen die tijd bij de rechter aanhangig moeten hebben gemaakt.
Klik hier en Download NU gratis ons populaire E-Boek: Zo kom je tot het beste resultaat bij ontslag!
Tips bij onterecht ontslag
Dreigt je ontslag? Volg dan deze 7 tips om je juridische positie veilig te stellen:
- Stel op tijd zoveel mogelijk bewijs veilig. Stel een dossier samen
- Ga bij een ontslagaanzegging niet meteen in discussie, maar stel in de eerste plaats zoveel mogelijk vragen. Maak vooral geen ruzie
- Geef aan dat je je beschikbaar houdt om het werk uit te blijven voeren. Ga niet akkoord met vrijstelling van werkzaamheden
- Lever geen bedrijfseigendommen in
- Laat je zelfstandig adviseren door een partij die volkomen onafhankelijk is
- Laat een eventueel ontslagvoorstel op papier zetten zodat je dit met één van onze ontslagadvocaten kunt bespreken
- Ga nooit meteen akkoord met een ontslagvoorstel, maar vraag altijd eerst vakkundig advies bij één van onze ontslagspecialisten.
Lees ook: De Beste Arbeidsrechtadvocaat vinden doe je zo!
Het aanvechten van een onterecht ontslag
Veel werkgevers wachten af welke actie je als werknemer tegen een onterecht ontslag onderneemt. Maak hierbij de keuze of je gaat voor herstel van je arbeidscontract of dat je gaat voor schadevergoeding (oftewel een hoge ontslagvergoeding). Begin met het laten schrijven van een stevige brief. Vaak zijn werkgevers dan bereid te onderhandelen over de voorwaarden waaronder je alsnog bereid bent met je ontslag in te stemmen. Op die manier kun je vaak in elk geval je recht op een WW-uitkering alsnog veiligstellen en als je wilt meestal alsnog een behoorlijke ontslagvergoeding bedingen.
Lees ook ons aanbod: Ontslag aanvechten
Download E-Boek: Zo kom je tot het Beste Resultaat bij Ontslag:
